Na području opšitne Valjevo kada je poljoprivreda u pitanju zastupljeno je sve u zavisnosti od predela, proizvođači se shodno geografskom položaju ali i klilmatskim uslovima prilagođavaju i bave onim što im može doneti prihode. Iako nije retkost, posebno u brdskim selima da se takoreći svaštari i objedinjuje nekoliko poljoprivrednih proizvodnji kako bi se opstalo, za pojedine predele, poput sela Raduše karakteristična je voćarska proizvodnja.
Sa stručnjacima Poljoprivredne savetodavne stručne službe Valjevo posetili smo jedan voćnjak u kojem se uzgaja šljiva stenlej ali u ne tako tipičnoj proizvodnji.
„Nalazimo se na parceli Milana Gavrilovića proizvođača u selu Raduša, opština Ub, na teritoriji koju pokriva Poljoprivredna savetodavna služba Valjevo, ovo je područje Uba koje je inače poznato po tome da je ravnica ali ovo je jedan voćarski deo opštine Ub. Gospodin Gavrilović poseduje 17 hektara pod šljivom stenlej i radi dve vrste proizvodnje, jednu u gušćoj sadnji na 4×2 i jednu na klasičnom rastojanju 5×4“ – saznajemo od Srđana Stanojlovića iz PSS Valjevo.
Zasad je voćke na povšinama 5×4 su stariji dok su zasadi u gušćoj i ne tako čestoj sadnji na površini 4×2 mlađi. I jedno i drugo voće je u rodu i uprkos problemima sa vremenskim nepogodama. „Ove godine smo imali problem sa mrazem, prethodne godine smo ušli u rod tako da se nadamo da ćemo sledeće godine imati pun rod i već će se videti rezultati, odnosno prinosi koji će ovde biti jako dobri jer se voće radi u punoj agrotehnici pod našom kontrolom“ – ističe Srđan Stanojlović.
Iako stručnjaci podržavaju oba tipa sadnje, kad je gustina u pitanju, kod guste sadnje voća, kao što je slučaj sa ovom šljivom, podsećaju da se uglavnom ne licitira sa visokim prinosima. „Kod guste sadnje ne možemo pričati o nekom velikom rodu po stablu jer je gušća sadnja tako da kada se postigne 20 do 25 kg po stablu to je otprilike neki pun rod, dok kod šljiva koje su starije i koje su u punom rodu, dakle stenlej možemo da očekujemo i 100 do 150 kg“ – napominje Stanojlović.
Gusta sadnja voća na površinama 4×2 metra specifična je i po tome što iziskuje mnogo veću pažnju, nego širi zasadi, i puniju agrotehniku, opet proizvođači se i za nju svesno odlučuju. „Ukoliko neko želi da radi gustu sadnju mora da bude svestan da mora da radi punu agrotehniku kod šljive, da mora da ulaže mnogo više nego što to mora da uradi poljoprivrednik koji to radi na klasičnom rastojanju, tako da se može ostvariti korist tj. interes ali tom voću mora da se posveti puna pažnja“ – napominje Stanojlović.
Kada se opredeljuju za gušću sadnju voća, proizvođači poput ovog, se uglavnom oslanjaju na stručne savete i nadzor stručnih službi pogotovo, kada se voće izvozi.
Gusta sadnja voćaka rezultat je intenziviranja i povećanja ekonomičnosti voćnih zasada, ona podrazumeva voćke smanjenog porasta, visine oko 2 metra sa odgovarajućim obimom krune. Brojne su prednosti malih voćaka u odnosu na voćke većih razmera. Pre svega voćke malog rasta imaju bolje osvetljenu krunu jer sunčevi zraci lakše prodiru u njenu unutrašnjost, dok na velikim voćkama unutrašnje grane bivaju zasenjene. Pošto manje voćke bolje iskorišćavaju sunčevu energiju one su i produktivnije, poznato je još i da su formiranje cvetnih pupoljaka, veličina i kvalitet plodova u neposrednoj vezi sa stepenom osvetljavanja, što je od presudnog značaja za proizvodnju voća.
Opširnije pogledati u prilogu.
