Kada govorimo o organskim proizvodima, kažemo da su to proizvodi sa dodatom vrednošću. Njihova proizvodnja se temelji na principima koji važe za organsku poljoprivredu, a njih je četiri: princip zdravlja, ekologije, pravednosti i negovanja i stvaranja. Međutim u današnje vreme smo preplavljeni marketinškim porukama o zdravoj hrani i ishrani, te je mnoštvom oznaka koje ovi proizvodi nose, a koji zbunjuju krajnje potrošače. Označavanje organskih proizvoda je važno i za potrošače i za proizvođače.
„Različita su mišljenja, odnosno stavovi među potrošačima da se organski proizvodi mogu lako prepoznati. Da li po svom spoljašnjem izgledu, po veličini, po mirisu, po ukusu. Rašireno je verovanje da su to proizvodi koji su ukusniji, mirisniji, koji su manji, koji su po svojoj veličini možda nešto neuglednijeg izgleda. Osim toga, na tržištu se nalazi veliki broj proizvoda koji nose prefikse „eko“, „tradicionalni“, „prirodni“, „domaći“. Zbog toga se kod velikog broja potrošača stvara nedoumica oko tog proizvoda. Šta je tu zapravo organsko i kako to razlikovati?„ rekao je Stefan Manja ispred Vojvođanskog klastera za organsku poljoprivredu.
Kako prepoznati organski proizvod?
Jedina potvrda da je određeni proizvod organski je nacionalni znak na pakovanju i postojanje sertifikata. Taj sertifikat dokazuje da je proizvod ispitala neka od nadležnih kontrolnih organizacija. Osim ovoga postoji i onaj komplikovaniji laboratorijski način koji svakako nije moguće da kupac obavi sam.
„Prema zakonu o organskoj proizvodnji i pravilniku, organski proizvod treba da sadrži oznaku „Organski proizvod“, nacionalni znak organskog proizvoda i kod, odnosno logo ovlašćene kontrolne organizacije. Što se tiče neprerađenih organskih proizvoda, to su proizvodi čiji su svi sastojci organskog porekla. Prerađeni organski proizvodi moraju sadržavati najmanje 95% sastojaka poljoprivrednog porekla dobijenih metodama organske proizvodnje u skladu sa zakonom i pravilnikom.“ – objašnjava Stefan Manja.
Na pakovanju organskog proizvoda neophodno je da postoji kontrolni kod organizacije koja je vršila sertifikaciju. Ovaj kod se sastoji od slova koja predstavljaju zemlju porekla korisnika, u našem slučaju je to – RS. Zatim oznaka ORG- koja govori da je proizvod organski, te tri broja koje je nadležno ministarstvo dodelilo sertifikacionoj kući koja je proizvod kontrolisala.
„Što se tiče proizvoda iz perioda konverzije i njihovog označavanja, potrebno je da to budu biljni proizvodi sa najviše jednim sastojkom poljoprivrednog porekla. Da bi se proizvod označio kao proizvod iz perioda konverzije potrebno je da istekne rok od najmanje godine dana od potpisivanja ugovora sa ovlašćenom kontrolnom organizacijom.“ – navodi je Stefan Manja.
Organski proizvodi, ukoliko se prodaju zajedno sa onima koji su konvencionalno proizvedeni, moraju da budu odvojeni i upakovani, kako ne bi došlo do mešanja.
Razlozi sertifikacije organskih proizvoda
„Ono što je možda i najbitnije u celoj priči je zašto bi se radila sertifikacija odnosno posledično označavanje organskih proizvoda? – prednosti ima više, neke se odnose na proizvođače, neke se odnose na potrošače. Što se tiče potrošača to je garancija da je taj proizvod zaista organski, da ima tu dodatu vrednost koju organska proizvodnja sa sobom nosi. Dok, kad je u pitanju proizvođač, ovakav vid sertifikacije odnosno označavanja opravdava višu cenu, koju ti proizvodi sa sobom nose.“ – rekao je Stefan Manja.
Domaći potrošači, uprkos promociji i dostupnosti informacija o organskoj proizvodnji, uglavnom biraju konvencionalne proizvode zbog niže cene. Međutim ovi proizvodi, iako nešto skuplji, ne temelje se na masovnoj proizvodnji već na poljoprivredi koja vodi računa o održivosti, zaštiti životne sredine, te zdravlju i bezbednosti ljudi.
